تفاوت زن و مرد در قرآن حکیمانه است/ بانوان مسلمان باید پرچم دفاع از حقوق زن را بلند کنند
تاریخ انتشار: ۲ خرداد ۱۴۰۲ | کد خبر: ۳۷۸۱۳۵۲۲
به گزارش خبرنگار حوزه اندیشه خبرگزاری تقریب، فرزانه حکیمزاده، استاد جامعهالزهرا(س) در کارگاه آموزشی ویژه ۷۰ نفر از بانوان فرهیخته اهل سنت سراسر کشور که امروز دوم خردادماه در سالن کنفرانس جامعهالزهرا(س) قم برگزار شد، با اشاره به موضوع «حقوق زنان و ارزشها از منظر اسلام و فمینیسم»، با اشاره به مفهومشناسی حق و تکلیف و ارزشهای زن، اظهار کرد: در بحث ارزشها بیش از دو دهه است که بین حقوق و ارزشها خلطی شده است، به این گونه که برخی معتقدند اگر کسی حقوق بیشتری دارد، ارزش بیشتری دارد.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمیشوند!
وی با اشاره به حقوق و ارزشهای زن و مرد از منظر اسلام، گفت: منظور از ارزشها، منزلت و جایگاه یک انسان از نظر فردی اجتماعی، سیاسی، جایگاه فردی، اجتماعی، فرهنگی، سیاسی و الهی یک فرد است.
حکیمزاده با اشاره به حقوق و ارزش زن از منظر اسلام و فمینیسم، بیان کرد: حقوق با تکالیف مرتبط است و حق و تکلیف دو روی یک سکه هستند، اما حقوق و ارزشها هیچ ارتباطی با هم ندارند.
وی بیان کرد: اگر ما قرآن کریم و سایر متون دینی را مرور کنیم، بحث انسان مطرح است و بحث جنسیت مطرح نیست؛ در قرآن کریم به عنوان کتاب هدایت، بسیاری از خطابها جنسیتی نیست، خطابهای خاص مربوط به احکام خاص هستند، اما در بحث توحید، نبوت و معاد خطاب خاص نداریم.
استاد و پژوهشگر جامعه الزهرا(س) تصریح کرد: زن و مرد در قوه تفکر، تعقل و اختیار تفاوتی ندارند و در اینجا نیز بعد روحی انسان، جنسیتبردار نیست.
مبانی نگرش اسلام به شخصیت و جایگاه زن
حکیمزاده با اشاره به مبانی اسلام در نگرش به شخصیت و جایگاه زن، گفت: در منظر اسلام، انسان میتواند به بالاترین درجه کمال برسد و جانشین خدا در روی زمین شود و به درجهای برسد که خداوند میفرماید:«من همه هستی را در اختیار انسان قرار دادم»، در همه اینها بحث جنسیت را در بر نمیگیرد.
وی افزود: در نظام اسلامی، آفرینش هدفمند است و جهان بر اساس برنامه هدفمند استوار شده است، همچنین تفاوتها و تنوعهایی که در آفرینش وجود دارد، هدفمند، جهتدار و حکیمانه است و در جهت هدف مقصود نهایی برای انسان در نظر گرفته شده است.
استاد و پژوهشگر جامعه الزهرا(س) با بیان اینکه زن و مرد تفاوت تکوینی دارند که به تفاوت در حقوق و تکالیف منجر میشود، بیان کرد: یکی از مبانی اسلام در نگرش به شخصیت زن این است که آفرینش هدفمند است و تفاوت بین زن و مرد هدفی دارد.
تناسب بین تکوین و تشریع
وی با اشاره تناسب بین تکوین و تشریع، اظهار کرد: میان آفرینش و قوانین تناسبی وجود دارد و خدایی که این هستی را خلق کرده، قوانینی که وضع کرده، با آفرینش خداوند تناسب دارند.
حکیمزاده بیان کرد: خداوند متعال ظرفیتهای هر صنفی را در نظر گرفته است، صنف مردان و زنان تفاوتها و تمایزهایی دارند که متناسب با آن، قوانینی در هستی وضع شده است.
وی اظهار کرد: قانونگذار در نظام حقوقی اسلام، خداوند متعال است، خدایی که عالم، خبیر، بصیر، حکیم و علیم است و جامعترین قوانین اسلام از سوی خداوند وضع شده است که متناسب با نقشها و وظایف انسان است.
استاد و پژوهشگر جامعه الزهرا(س) یادآور شد: در اسلام، مصلحت واقعی انسان در نظر گرفته میشود که شاید خوشایند اکثریت نباشد.
حکیمزاده با بیان این پرسش که آیا معیار و ملاک ارزشمندی و ارزشگذاری در زن و مرد متفاوت و یا یکسان است؟، گفت: معیار ارزشمندی انسان کاملا یکسان و با توجه به هدف اصلی آفرینش، عبودیت خالصانه خداوند رحمان است و تفاوتی بین زن و مرد نیست، همانگونه که در قرآن آمده است: «إِنَّ أَکْرَمَکُمْ عِنْدَ اللَّهِ أَتْقَاکُمْ؛ بىگمان گرامىترين شما در نزد خداوند پرهيزگارترين شماست».( سوره حجرات/ آیه ۱۳)
وی تصریح کرد: خداوند متعال در آیه ۹۷ سوره نحل میفرماید: «مَنْ عَمِلَ صَالِحًا مِنْ ذَكَرٍ أَوْ أُنْثَىٰ وَهُوَ مُؤْمِنٌ فَلَنُحْيِيَنَّهُ حَيَاةً طَيِّبَةً؛ وَلَنَجْزِيَنَّهُمْ أَجْرَهُمْ بِأَحْسَنِ مَا كَانُوا يَعْمَلُونَ؛ هر کس کار شایستهای انجام دهد، خواه مرد باشد یا زن، در حالی که مؤمن است، او را به حیاتی پاک زنده میداریم؛ و پاداش آنها را به بهترین اعمالی که انجام میدادند، خواهیم داد.
استاد و پژوهشگر جامعه الزهرا(س) با بیان اینکه معیار به جنسیت ربطی ندارد، تأکید کرد: معیار ارزشمندی و ارزشگذاری انسان شامل ایمان، تقوا و عمل صالح است و در زن و مرد تقاوتی ندارد، یعنی زن و مرد میتوانند به بالاترین درجه ایمان و عمل صالح برسند. تفاوت در بحثهای حقوقی اسلام بستگی به نقشها و تقسیم وظایف، تفکیک نقشها و مسئولیتها دارد.
مبانی نگرش فمینیسم به شخصیت زن
حکیمزاده با اشاره به مبانی فکری فمینیسم در نگرش به شخصیت زن، گفت: اومانیسم است که انسان مادی و زمینی را شایسته تفکر میداند و بعد معنوی و روحانی فرد اصلا موردتوجه قرار نگرفته است. در نتیجه، لذتگرایی اصالت دارد بههمینخاطر به سمت عشقگرایی و برهنگی پیش میروند.
وی افزود: دومین مبنای فمینیسم، مبنای سکولاریسم یعنی جدایی دین از سیاست و اجتماع است که دین از عرصه خانواده و اجتماع حذف میشود؛ همچنین سومین مبنا، نسبیتگرایی که پیامد اصلی لیبرالیسم است و ارزش مطلق و ثبات اخلاقی ندارد و به سمت منفعت و خواستههای خود هستند؛همچنین چهارمین مبنای فمینیست، فردگرایی است که تکاملیافته اومانیست و یا انسانمحوری است.
حکیمزاده به اصول شخصیتی زن در اسلام و بحث اشتراک در انسانیت اشاره کرد و گفت: اولین مسئله که اسلام تأکید دارد، این است که زن و مرد در انسانیت مشترک هستند؛ انسانیت دادههای تکوینی دارد که مسیر به سمت رشد و تعالی طی شود و در این جایگاه، زن و مرد هیچ تفاوتی با هم ندارند.
وی با بیان اینکه بانوان مسلمان باید پرچم دفاع از حقوق زن را بلند کنند، یادآور شد: خداوند متعال در قرآن کریم برای همه کسانی که ایمان آوردند، همسر فرعون را مثال میزند که این مثال، جایگاه زن را در اسلام نشان میدهد.
استاد و پژوهشگر جامعه الزهرا(س) بیان کرد: امام زمان(عج) در حدیثی، حضرت زهرا(س) را الگوی عملی نیکویی برای خود میدانند و میفرمایند: «اِنَّ لی فی ابنة رسولِ الله اُسوةٌ حَسَنَةٌ»، این حدیث بیانگر جایگاه عظیم زن در اسلام است.
وی تصریح کرد: زن و مرد از دو بعد کاملا با هم مساوی هستند، خلقت آنها با هم مساوی است و جهت ارزشمندی و شخصیت با هم مساوی هستند.
حکیمزاده با بیان اینکه هدف از انجام مسئولیتها تقرب است، بیان کرد: از دیدگاه اسلامی، تکوین و تشریع در مرحله اول حکیمانه است، آنچه در اسلام به آن میرسیم این است که بین حق و تکلیف یک تناسب برقرار است، هر حقی تکلیف متناسب با خود را دارد، بنابراین این قاعده درباره زن و مرد پیاده میشود که حقوق زنان متناسب با تکالیف آنها است.
تفاوت مبانی نگرش فمینیسم و اسلام به جایگاه زن
وی با بیان اینکه در مبانی فمینیستی، از دو منظر با مبانی اسلامی متفاوت است، گفت: فمینیستها در مواردی میگویند نباید به تفاوتهای تکوینی توجه کنیم، برخی نیز به تفاوتها معتقدند اما میگویند این تفاوتها نباید بر تشریع قوانین و حقوق تأثیرگذار باشد.
استاد و پژوهشگر جامعه الزهرا(س) اظهار کرد: در فمینیست، تشابه و تساوی حقوق زن و مرد در همه عرصههای فردی، اجتماعی، سیاسی، فرهنگی و غیره وجود دارد، اما در اسلام، تناسب حق و تکلیف در مرد و زن برقرار است.
حکیمزاده با اشاره به آیه ۲۲۸ سوره بقره که خداوند متعال میفرماید: «وَ لَهُنَّ مِثْلُ الَّذي عَلَيْهِنَّ بِالْمَعْرُوفِ وَ لِلرِّجالِ عَلَيْهِنَّ دَرَجَةٌ؛ و برای آنان ، همانند وظایفی که بر دوش آنهاست ، حقوق شایسته ای قرار داده شده و مردان بر آنان برتری دارند»، گفت: در این آیه چند نکته مهم وجود دارد، تکلیفی که برای زن گذاشته شده، متناسب با حق اوست. حق و تکلیف مرد نیز متناسب است. اگر مردان حق بیشتری دارند، تکالیف بیشتری هم به عهده دارند.
یادآور میشود، گروهی از بانوان فرهیخته اهل سنت از سراسر کشور در اردوی تقریبی چهار روزه که از ۳۱ اردیبهشتماه آغاز شد و تا روز چهارشنبه سوم خردادماه ادامه دارد، به قم سفر کردند، این گروه ضمن حضور در حرم مطهر بانوی کرامت و زیارت ضریح مطهر حضرت معصومه(س)، در برنامههای فرهنگی این آستان مقدس شرکت کردند.
انتهای پیام/
منبع: تقریب
کلیدواژه: استاد جامعه الزهرا س قم مجمع تقریب اهل سنت بانوان تقریبی حکیم زاده خداوند متعال حقوق و ارزش زن و مرد منظر اسلام حق و تکلیف جایگاه زن ارزش ها تفاوت ها حقوق زن
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را بهطور اتوماتیک از وبسایت www.taghribnews.com دریافت کردهاست، لذا منبع این خبر، وبسایت «تقریب» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۷۸۱۳۵۲۲ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتیکه در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
بانوان آمریکای لاتین نسبت به کشتار زنان در غزه موضع بگیرند
دبیر مجمع جهانی اهل بیت (ع) طی نشستی در برزیل گفت: خود در چرا بانوان آمریکای لاتین در برابر کشته شدن زنانی که بیگناه کشته میشوند، نباید موضع بگیرند؟ میبینند بچههای بیگناه کشته میشوند، چرا از آنها دفاع نکنند و صدای خودشان را به جهان نرسانند. - اخبار فرهنگی -
به گزارش خبرگزاری تسنیم، آیتالله رضا رمضانی دبیرکل مجمع جهانی اهلبیت(ع) که به دعوت مسلمانان برزیل برای شرکت در همایش «اسلام؛ دین گفتوگو و زندگی» به این کشور سفر کرده است، در جمع تعدادی از بانوان مسلمان منطقه آمریکای لاتین، با اشاره به ویژگیهای منحصر بهفرد زنان گفت: زن دارای توانمندیهای شخصی و جمعی است که یکی از این توانمندیهای شخصی، بحث تربیت است. عاطفهای که در وجود زن قرار دارد، نمونهای از مهر الهی است. البته مهر الهی خودش هزاران برابر بیشتر از مهر مادری است. نقش تربیتی در خانواده به زن داده شده و نقش تربیتی مادر، بسیار برجسته است و این موارد به بخش توانمندی فردی زنان برمیگردد. در زمینه سلوک الهی و تلطیف هم، روح زن میتواند رشد زیادی داشته باشد. در بخش توانمندی اجتماعی زنان هم میتوان گفت اگر مجموعهای از ظرفیتهای مربوط به زنان در فعالیتهای اجتماعی جمع شود، یک قدرت شکستناپذیر خواهد شد.
بانوان آمریکای لاتین نسبت به کشتار زنان در غزه موضع بگیرند
وی ادامه داد: هر کدام از شما حاضران در این نشست میتوانید در جای خودتان، یک سری فعالیتهای فردی داشته باشید، اما اگر این فعالیتهای فردی با هم جمع شود، تبدیل به فعالیتی عمیق و گسترده اجتماعی خواهد شد و لازمهاش این است که انسان دنبالهرو تشکلی باشد.چرا بانوان آمریکای لاتین در برابر کشته شدن یک سری از زنان که بیگناه کشته میشوند، نباید موضع بگیرند؟ زنان آمریکای لاتین که میبینند بچههای بیگناه کشته میشوند، چرا از آنها دفاع نکنند و صدای خودشان را به جهان نرسانند؟ چرا به دنبال این نباشند که استیفای حقوق زنان در جامعه بشری را به صورت حقوقی دنبال کنند؟ آنها در صورت ایجاد تشکل میتوانند نشستهای علمی با موضوع زن، زن در اسلام، زن در غرب در همه کشورهای منطقه آمریکای لاتین برگزار کنند.
دین اسلام؛ مدافع اصلی حقوق زن
دبیرکل مجمع جهانی اهلبیت (ع) افزود: در یک قرن اخیر آخرین دفاعی که در غرب از زنان شده، در حوزه فمنیسم بوده که شما مطلع هستید. هنوز هم امروزه دست به استفاده ابزاری از زنان میزنند. اگر آنها خودشان را پیشرفته میدانند، به قوانین مونتسکیو و جاهای دیگر مراجعه کنید تا ببینید در مورد زن چه گفتهاند. باید در این خصوص مطالعه کنید و بگویید که مدافع اصلی حقوق زن در اسلام، تعریف شده است. اصطلاحات حقوقی را یاد بگیرید و در جلسات سازمانهای بینالمللی، شرکت کنید و بگویید که اسلام تنها دینی است که میتواند از حقوق انسان و از جمله حقوق زنان، دفاع کند.
آیتالله رمضانی با اشاره به رساله حقوق امام سجاد علیهالسلام گفت: غربیها میگویند ما حقوق بشر را پایهگذاری کردیم، سابقه این ادعا، صد سال است؛ در حالی که امام سجاد علیهالسلام هزار و دویست و پنجاه سال پیش، رساله حقوق را نوشته است. کلمات پیامبر صلی الله علیه و آله و کلمات حضرت امیرالمومنین علیهالسلام در مورد زنان موجود است و همه این محتواها جزو حقوق زنان در اسلام است. باید هویتی که اسلام به زنان داده است را به جامعه غربی و جامعه جهانی معرفی کنید.
شهریاری: ظرفیت جهان اسلام را برای کمک به غزه استفاده بگیریموی اضافه کرد: همان طوری که باید شخص خودمان را باور کنیم و به خودباوری فردی برسیم، به لحاظ جمعی هم باید به خودباوری جمعی و خودجمعی برسیم. خودباوری جمعی، یک ظرفیت کمی و کیفی ایجاد میکند. زنان یک سرمایه عظیم اجتماعی هستند، البته در طول تاریخ دورانهای مختلفی بر زنان گذشت، دورانی بود که زنان به عنوان موجودات بیهویت معرفی میشدند و حتی به لحاظ فرهنگ، کار به جایی رسید که داشتن دختر، ننگ محسوب میشد! این که دین، داشتن دختر را نعمت میداند ـ که اگر نعمت بیاید، برکت بر خانه نازل میشود ـ به خاطر آسیبهایی بود که در آن زمان نسبت به دختران وجود داشت. بیهویتی و استفاده ابزاری، بدترین چالش در مورد زنان بوده و این مسئله در دوران جاهلیت کهنه، بسیار وجود داشت، متأسفانه زمانی بود که بعد از مرگ مرد، زن به عنوان ارث پسر بزرگ دانسته میشد. در چنین زمانی، پیامبر اکرم (ص)، خود را مدافع هویت و کرامت زنان دانستند و مدافع حقوق زنان بودند و به یک معنا، قربانی دفاع از حقوق زنان شدند، چون به این خاطر، مشرکان ایشان را ابتر و مقطوعالنسل معرفی کردند. کار به جایی رسید که پیامبر برای دفاع از این کرامت، دست دخترشان را میبوسیدند و تصویر جدید، عمیق و دقیقی را از زن ارائه دادند.
برابری زن و مرد در رسیدن به مقامات معنوی
دبیرکل مجمع جهانی اهلبیت (ع) افزود: زن میتواند آرامبخش جامعه و خانواده و مکمل تربیت نسل بشر باشد، او این نقش اصلی را میتواند به خوبی در خانه ایفا کند و این نقش بسیار مهمی است که به زنان داده شده است. مسئولیت زن، فقط ماندن در خانه نیست، بلکه میتواند فعال اجتماعی هم باشد و او حتی میتواند نه فقط در بخش تربیتی؛ بلکه در بخشهای فرهنگی و سیاسی هم جریانساز باشد. زن این گونه، هویت عالی پیدا میکند و در کنار مردان به آن رشد عالی میرسد. حتی برخی از زنان، رشدشان در این بخش از مردان هم بیشتر است، تا جایی که رسول اکرم(ص) میفرماید: زدن زنان، کار آدمهای پست و همسران پست است. تمام مقاماتی که برای مردان مثل حیات طیبه وجود دارد، برای زنان هم هست؛ «مَنْ عَمِلَ صَالِحًا مِنْ ذَكَرٍ أَوْ أُنْثَى وَهُوَ مُؤْمِنٌ فَلَنُحْیِیَنَّهُ حَیَاةً طَیِّبَةً»؛ انسانیت، زن و مرد نمیشناسد، بلکه انسانیت به کرامت برمیگردد. در روایات آمده است که «عدهای از یاران ارشد امام زمان(عج)، از زنان هستند».
آیتالله رمضانی با اشاره به عدم تفاوت زنان و مردان در کمال گفت: خداوند در آیه 13 سوره حجرات میفرماید: «یَا أَیُّهَا النَّاسُ إِنَّا خَلَقْنَاكُمْ مِنْ ذَكَرٍ وَأُنْثَىٰ وَجَعَلْنَاكُمْ شُعُوبًا وَقَبَائِلَ لِتَعَارَفُوا ۚ إِنَّ أَكْرَمَكُمْ عِنْدَ اللَّهِ أَتْقَاكُمْ ۚ إِنَّ اللَّهَ عَلِیمٌ خَبِیرٌ». خداوند آن قدر هویت و کرامت زنان را بالا میبرد که برخی از زنان، توسط پروردگار در قرآن به عنوان الگو معرفی شدهاند. خداوند به واسطه حضور زن، جریان کوثرگرایی را در برابر تکاثرگرایی در جامعه محقق میکند. جریان کوثرگرایی ماهیت توحیدی دارد که این به برکت حضرت زهرا(س) است. از سوی دیگر، افراد در تکاثرگرایی به مالشان مینازند. در قرآن درباره زنان از تعابیری استفاده شده که همان تعبیر برای مردان استفاده گردیده و حتی از این تعابیر استفاده نبوت و امامت هم میشود، مثل آیه «وَإِذْ قَالَتِ الْمَلَائِكَةُ یَا مَرْیَمُ إِنَّ اللَّهَ اصْطَفَاكِ وَطَهَّرَكِ وَاصْطَفَاكِ عَلَىٰ نِسَاءِ الْعَالَمِینَ» که در مورد حضرت مریم(س) است.
نقش آرامبخشی زن در خانواده
دبیرکل مجمع جهانی اهلبیت(ع) ادامه داد: علامه جوادی آملی از بزرگان فقه و حکمت و فلسفه و عرفان هستند و ایشان چهل سال است که تفسیر کل قرآن را میگویند و مهمترین تفسیر این زمان، به نام «تفسیر تسنیم» در 75 جلد به نوشته علامه جوادی آملی است. ایشان کتابی به نام «زن در آیینه جلال و جمال» دارند که حتما بانوان باید این کتاب را بخوانند. علامه جوادی آملی در این کتاب تعبیر لطیفی دارد با این مضمون که مرد مظهر جلال الهی و زن مظهر جمال الهی است. آرامش جمال به جلال، و آرامش جلال به جمال است، لذا خداوند در قرآن میفرماید: اینها به همدیگر سکونت و آرامش میدهند. در انجیل آمده که این آرامش از طرف زن به مرد است، اما علامه طباطبایی(ره) در تفسیر المیزان مینویسد: این آرامش هم از طرف زن به مرد و هم از طرف مرد به زن است.
وی در ضرورت همافزایی و همکاری میان فعالان زن خاطر نشان کرد: ما باید به سمت تشکلسازی و سازماندهی برویم. جمعیت بانوان اهلبیت(ع) در صورت تشکیل میتواند برکات زیادی را برای بانوان این منطقه عظیم داشته باشد. این تشکل میتواند نشستهای علمی را در موضوعات مختلف مربوط به زنان داشته باشد و بیانیههای متعددی در دفاع از حقوق زنان منتشر کند و جلساتی را به صورت مجازی در مناسبتهایی همچون ولادتها و شهادتها برگزار کند و شاهد حضور اعضای تشکل در کنفرانسهای مختلف باشیم.
دبیرکل مجمع جهانی اهلبیت(ع) در پایان با ابلاغ سلام رهبر معظم انقلاب به جوانان و بانوان آمریکای لاتین گفت: من به حاضران در این جلسه توصیه میکنم که دیدگاههای امام خمینی(ره) و حضرت آیتالله خامنهای را در مورد زنان مطالعه کنند. امام خمینی(ره) میفرمودند: ما مأمور به تکلیف و وظیفه هستیم. ما باید به وظایف خودمان به درستی عمل کنیم، چرا که تاریخ در مورد ما قضاوت خواهد کرد.
انتهایپیام/